Milieubeleidsindicatoren

Ministerie van VROM

Deze set milieubeleidsindicatoren zijn eind tachtiger jaren ontwikkeld voor de thema's van het milieubeleid. Om deze hooggeaggregeerde informatie te kunnen relateren aan de veroorzakers van de problemen was een overkoepelend raamwerk nodig. Hiertoe diende het Nationaal Milieubeleidsplan (NMP). Dit had immers de verdeling in thema's en doelgroepen. In eerder werk waren bestaande milieustatistieken al geaggregeerd tot thema's en doelgroepen.

Om de verschillende bijdragen aan het zelfde milieuthema te aggregeren werden deze samengebracht in thema-equivalenten, naar voorbeeld van het verzuringsequivalent van het RIVM (normalisatie inter-thema weging).

Één stap verder was de inter-thema weging waarbij alle soorten milieudruk bij elkaar geteld werden op basis van het milieubelastingsequivalent. Dit werd bereikt door de thema's onderling te wegen op basis van de afstand van de huidige hoeveelheid vervuiling ten opzichte van de themadoelstelling (een zogenaamde distance-to-target weging).

Ook de bijdragen van de verschillende doelgroepen aan verschillende beleidsthema's konden in dezelfde (dimensieloze) eenheid uitgedrukt worden. Zo konden ze in een matrix ondergebracht worden op een zelfde wijze als in input/output tabellen.

Deze 'kunstmatige' maatstaf laat precies zien waar de relevante beleidskeuzes zitten en hoe deze in het succes van het milieubeleid (de milieuwinst) doorwerken. Een weinig ambitieuze CO2 doelstelling zorgde meteen voor een lage wegingsfactor voor het klimaatbeleid.

De -toen- revolutionaire methode werd gebruikt in de jaarrapportage van het ministerie van VROM aan de Tweede Kamer. Het hierop gebaseerde Engelstalige boek werd in gebracht in de OESO projecten over milieu-indicatoren en kreeg internationaal grote aandacht en waardering. Van de regering Clinton kwam de Commissie overe Duurzame Ontwikkeling bij ons op bezoek.

Provincies, Gemeenten en Agentschappen

De indicatoren zijn later ook op provinciale- gemeentelijke- en regionale schaal ontwikkeld, waarbij zowel het eigen milieubeleid als ook de bijdrage aan de nationale doelstellingen in beeld werden gebracht.

Europease Commissie / Eurostat

Ons werk was tevens een bron van inspirate op Europees niveau. Het Eurostat TEPI project (Towards Environmental Pressure Indices for the EU) is door Eurostat op een zelfde leest geschoeid en wij hebben hier ook een significante bijdrage aan mogen leveren, evenals aan latere initiatieven als de Europease Indicatoren voor Duurzame Ontwikkeling.