Gegevensverzameling

We weten welke problemen we willen weergeven, maar welke gegevensbronnen gebruiken we hiervoor? Gekke vraag? Helemaal niet!

In het algemeen hebben we eerst een milieuprobleem. Informatie is nog schaars, maar er wordt wel beleid verwacht. In eerste instantie werk je met expertinschattingen, daarna wordt er meer specifiek onderzoek gedaan. Er is ook wat informatie uit het buitenland, maar is dit vergelijkbaar?

Het beleid is dan toch geformuleerd, maar de doelstellingen zijn (bewust?) nog al vaag gesteld. Toch moet het beleid gemonitord worden. Hoe operationaliseren we dit? Welke informatie is relevant en wat is van minder belang?

Als er onvoldoende informatie beschikbaar is (of informatie van onvoldoende kwaliteit) kunnen statistici kiezen voor een 'proxy'-indicator. Een vervangende indicator die ruwweg de zelfde indicatie geeft. Maar welke proxy kiezen we dan? Op welk gronden? Nemen we de informatie die rijkelijk voorhanden is en zetten het om naar iets dat lijkt op wat we willen?  Of maken we gebruik van de betere, maar schaarser gegevens? En hoe zorgen we er dan voor dat de gewenste informatie in de toekomst wel voldoende beschikbaar is?

Gewoon maar één van de vele vraagstukken waar we regelmatig mee geconfronteerd worden, zeker als het ook nog eens een internationaal project betreft.

We hebben het dan over de behoefte aan hooggeaggregeerde 'management' informatie. Dit vormt vaak het 'topje van de informatie-ijsberg' waarbij het overgrote deel van de informatiebronnen en -bewerkingen zich 'onder water' dus buiten het zicht van de eindgebruiker bevinden.
Wij maken ons namens de klant druk over vraagstukken als:

• Hoe kunnen we invloed uitoefenen op de kwaliteit en (toekomstige) beschikbaarheid van de gewenste gegevens?
• Hoe kunnen we de gegevens zo aggregeren dat wat boven water zicht baar is, ook representatief is voor wat zich onder water afspeelt?

Statistiek is als een riool: wat er uit komt hangt af van wat er ingaat.
Dit probleem is opgepakt door Jerry Ravetz met zijn NUSAP methodologie. De 'P' staat hierbij voor Pedigree (Stamboom). "Waar kwaliteit cruciaal is, is een stamboom essentieel. Deze stamboom gaat niet over voorouders, maar is een evaluatieve beschrijving van de wijze waarop de gegevens tot stand zijn gekomen (en waar relevant, van het beoogde gebruik) van de informatie".

Dus... Het ontwerpen van een indicator (of iedere andere complexe informatievoorziening) heeft meer voeten in de aarde dan zo maar wat gegevens in de mixer gooien en een nieuwe indicator bakken....

Met name indicatoren zijn ontworpen met een specifiek oogmerk. Indicatoren geven antwoord op een heel specifieke beleidsvraag.
Indicatoren kunnen dus niet te pas en te onpas (her-)gebruikt worden voor andere doeleinden. Daarom heeft het Europees Statistisch Bureau ons gevraagd om orde te scheppen in het woud van milieu-indicatoren die in Europa worden gebruikt. Hierbij zijn ook de indicatoren van het Europees milieuagentschap, het Gemeenschappelijk Onderzoeksinstituut, de Verenigde Naties en de OESO mee beschouwd. Kijk voor meer informatie hierover bij het menu "Voorbeeldprojecten-Management".